Paasdagen met (h)eerlijke tradities

7 april 2022

Ik weet nog hoe mijn moeder vroeger in de weken voor Pasen zo druk was als een 'kip voor de Pasen’ - een Gronings spreekwoord - om onze paasjurkjes klaar te krijgen. Alle vier kregen we min of meer hetzelfde jurkje, ieder met net een ander accent. Met vier jongens had ze het waarschijnlijk minder druk gehad: volgens de traditie kregen die met Pasen vaak alleen nieuwe schoenen.

Hoe dan ook: mijn moeder slaagde er altijd in om de ‘paaspronk’ tot een goed einde te brengen. Ik heb leuke herinneringen aan Pasen. Zoals de gehaakte zakjes waar we vroeger paaseieren in kregen. Traditioneel zaten er ook een sinaasappel, walnoten, en chocolade- en suikerpaaseieren in.(1) Die walnoten waren overigens bedoeld om een spelletje mee te spelen: noten schieten. Bij de paasmaaltijden kregen we altijd eieren bij het ontbijt; een overblijfsel van het Germaanse geloof dat eieren hét symbool van vruchtbaarheid zijn. In Groningen was het van oudsher een sport om te kijken wie dan de meeste eieren kon eten. Althans, in betere tijden. In crisistijden was een doosje eieren in de stad een behoorlijke luxe. Eieren waren vooral betaalbaar voor mensen met eigen kippen. Bijzonder, want ook voor deze paasdagen geldt dat eieren weer duur zijn. Voor jou als consument maar door de oorlog in de Oekraïne, de vogelgriep en de hoge energieprijzen is het voor menige kippenboer een zware tijd. Geniet dus extra van dit bijzondere, voedzame en lekkere eiwit. Wie weet kun je jouw eitjes rechtstreeks bij de boer kopen, dan ondersteun je de boer optimaal! Er zijn zoveel schrijnende verhalen van bioboeren die het moeilijk hebben, lees ook dit verhaal + 7 tips om de duurzame kleine boer te ondersteunen.

Graag bied ik je een paar van mijn favoriete paasrecepten aan, gebaseerd op eieren, noten en chocola. Die heb ik wel een klein beetje veranderd, want eerlijk is eerlijk: onze tradities zien er door de jaren heen steeds overvloediger, suikerrijker en ongezonder uit. Wat mij betreft gaan we een klein beetje terug naar de oorspronkelijke tradities toen het allemaal nog iets minder overvloedig was. Maar was het toen minder gezellig of minder lekker? In mijn optiek niet. Ga daarom zelf weer de keuken in om gezonde en (h)eerlijke gerechten op tafel te zetten. Dan blijf je baas in eigen buik en pan. En in je eigen portemonnee. Kijkend naar de paasreclames op TV die al weken voorbij komen, moet ik toch wel vaak een beetje slikken. Zo ongelooflijk veel eten en voor zulke lage prijzen... Maar hoe goedkoop sommige paas-aanbiedingen ook lijken (ondanks de inflatie)....eigenlijk koop je 'niks'; vooral vulling maar geen voeding. Waarom gaan we niet gewoon lekker eten en tevens onze gezondheid respecteren? Daarmee doen we dan ook direct weer iets moois voor de aarde.

Per recept vertel ik kort waarom ik voor die ingrediënten heb gekozen. Daarmee zijn de paasdagen vooral een feestje voor de gezondheid van je darmbacteriën en bloedsuikerspiegel. Daarnaast zie ik gastvrijheid als het respecteren van de voedselvoorkeuren van al je gasten, zodat er voor iedereen iets lekkers én gezonds op tafel staat.

Ik pleit ik voor paasgerechten die voor zowel je portemonnee als de aarde betaalbaar zijn, makkelijk, lekker, mooi, zoveel mogelijk lokaal en gezond zijn. Die dus jouw gezondheid en die van de aarde ondersteunen. Veel meer tips vind je in mijn blog 'Mooi en betaalbaar eten met de feestdagen'.

Dit eierroomrecept komt uit mijn boek 'Je Brein Vitaal'. Eidooier is een prachtige bron van choline, de voorloperstof van acetylcholine die betrokken is bij o.a. leer-, denkvermogen en geheugen. Het is bovendien een van de belangrijke neurotransmitters voor onze parasympatische zenuwstelsel (dat alles wat betreft rust, spijsvertering, slaap, herstel etc. in goede banen leidt) Deze 'room' is zeer makkelijk te maken én multifunctioneel. Zo gebruik ik het vaak als topping om een taart, muffin, chocolaatje of toetje mee te versieren. Ook gebruik ik het als slagroom vervanger.

Klik hier voor het recept

Misschien vervelend om te zeggen, maar met de gemiddelde paasstol en feestelijke hapjes 'verhongeren' je goede darmbacteriën. Met de ingrediënten in de gemiddelde feestgerechten kunnen jouw goede darmbacteriën zich niet voeden. Vaak hoor ik 'na de feestdagen ga ik weer gezonder eten'. Maar waarom zou je niet én superlekker én gezond eten met Pasen? Dat begint bij het ontbijt, met de zo belangrijke vezels voor je darmbacteriën. Dat is hun ‘brandstof’, waarop ze al hun taken voor jouw gezondheid optimaal uitvoeren. En dat zijn er nogal wat!

Klik hier voor het recept van de appel-worteltaart

Voor mij betekent gastvrijheid ook het respecteren van de voedselwensen van iedereen aan tafel. Dus ook van mensen die uit principe of om gezondheidsredenen geen ei willen eten. Dit heerlijke paasbrood bevat geen ei.

Logischerwijs zou iets dat je vaak eet optimaal gezond moeten zijn. Hoe mooi is het als brood, het meest gegeten voedingsmiddel, de optimale voedingsstoffen bevat voor onze darmbacteriën. Hun ultieme feestmaal bestaat uit zogenaamd resistent zetmeel. Ik had eigenlijk verwacht dat ik een functioneel brood zou bedenken dat vooral wezenlijke stappen zet qua darmgezondheid. Maar dit recept overtrof mijn stoutste verwachtingen: het is ook gewoon superlekker en past prima bij feestdagen! En dus perfect passend bij goed gastheer-/vrouwschap: bij elke hap die je in de mond stopt, geef je ook je darmbacteriën te eten. Lees verder in mijn artikel over 'Goed gastheerschap voor je darmbacteriën'.

Zoete aardappel bananenbrood

Eet jij graag paasbrood met spijs, dan kun je dat ook zelf maken. Daarmee ontbijt of lunch je lekker zonder dat je bloedsuikerspiegel sterk piekt of daalt. Dat is een weldaad voor je energie, gewicht en stemming. Bovendien kun je dan na de paasdagen jouw hunkering naar zoet, paaseitjes en andere lekkernijen veel beter weerstaan. Herken je dit bij jezelf? Dat je na feestdagen of vakanties moeite hebt om weer terug te keren naar de 'orde van de dag'? Maak jouw lekkernijen dan zonder geraffineerde suiker en met langzame koolhydraten, zoals bij dit brood. Lees verder in mijn artikel 'Koolhydraten kunnen je maken of breken'.

TIP: de kant-en-klare meelmix voor dit brood kun je overigens ook kopen bij deze webshop. Je hoeft dan alleen zelf de spijs, wat zout, gist en water nog toe te voegen. De basis van hun zoete broodmix is gemaakt van 100% biologische Westerwoldse spelt. Maar je kunt ook kiezen voor 100% speltmeel en zelf je specerijen en gedroogde vruchtjes toevoegen.

Maak je eigen feestelijke broodjes, met of zonder spijs

Eet jij (tijdelijk) maar heel weinig koolhydraten? Bijvoorbeeld omdat je een ketogeen dieet volgt? Dit is een heerlijk brood voor iedereen aan tafel, of je nu wel of geen ketogeen dieet volgt. Het is één van mijn favoriete recepten uit mijn boek 'Je Brein Vitaal - met elke hap een gezonde stap'.

Voor wie nóg een lekker ketogeen recept zoekt: zie mijn artikel + recept in Medisch Dossier Magazine
Een lekker toastvariant is deze met pompoenpitten. Zie bij recept 9.

Recept notenpasta-kaneelbrood

Dit recept bevat een beetje van onze tradities en die van de Oekraïne. Zie het als teken van verbondenheid met mensen die in angst leven vanwege de oorlog, beroofd zijn van hun vrijheid of als vluchteling leven in een ander land. Om bij hen stil te staan maak ik dit met Pasen, dat wij in vrijheid vieren. Ik besef dat er in de wereld veel meer mensen in een oorlogssituatie zitten die ontwrichtend werkt. Daarom deel ik met Pinksteren een recept uit een andere cultuur.

Traditioneel serveert men in de Oekraïne deze pannenkoekjes warm. Koud gegeten zijn de afgekoelde aardappelen een prachtige bron van resistent zetmeel: topvoedsel voor je darmbacteriën. Daarmee kunnen ze volop boterzuur aanmaken en dat lijkt een positieve uitwerking op nagenoeg elke lichaams-, cel- en breinfunctie te hebben.

Scharrel wat malse voorjaarsonkruiden als paardenbloem, weegbree, look zonder look, daslook etc. op om er een heerlijke saus bij te maken. Een super eenvoudig (en zeer betaalbaar) gerecht maar ZO lekker!

Aardappel uien-pannenkoekjes (Oekraïens recept)

Als ik aan Pasen denk, dan denk ik aan daslook: absoluut mijn favoriete voorjaarskruid. Zó lekker met koude aardappelen, allerlei lente (on)kruiden, zoals daslook, paardenbloem, tuinkers, duizendblad en......groene asperges. Gelukkig heb ik daarvan in het vroege voorjaar altijd nog wat in de diepvries, juist om ze te kunnen eten als er weer daslook is. Dit recept komt uit mijn boek 'Weten van (h)eerlijk eten deel 1'.

Recept Aardappel asperge daslook salade

Walnotentapenade met zongedroogde tomaten en rozemarijn

Hartige walnotentapenade

Van walnoten maak je supersnel een heerlijke spread. Eigenlijk heb je daar geen recept voor nodig:

Zoete variant: Maal 200gr walnoten heel fijn. Doe er een snufje zout, 2 eetlepels olijf-of walnotenolie door (en eventueel een paar eetlepels water) en roer er 2 eetlepels honing door. Een heerlijke spread als broodbeleg, of in een wrap samen met wat rucola/veldsla, pitten, noten, zaden, wat balsamicoazijn en eventueel wat feta/vegan witte kaas.

Deze smeersels met walnoten maak je in een handomdraai. Behalve superlekker zijn ze een mooie combinatie van ‘krachtpatsers’: met walnoten als mooie bron van Omega 3-vetzuren, zonnebloempitten als bron van zink en vitamine E en basilicum, zongedroogde tomaten en citroensap die veel antioxidanten bevatten. Wist je dat ons gemiddelde (feest)voedsel vooral goedkope Omega 6-vetzuren bevat? Je vindt nauwelijks spreads of tapenades op basis van Omega 3- of 9-vetzuren. Word je zelf baas in je keuken en kies je jouw eigen oliën, dan betekent dat baas in eigen buik en brein. Bovendien hebben walnoten een gunstige invloed op je darmbacteriën, die boterzuur voor je aanmaken!

Dit heerlijke chocolaatje is zeker een bewijs dat gezond en heerlijk culinair zeer goed hand in hand gaan. Het bevat geen toegevoegde suikers en zit vol gezonde vetten & eiwitten. De geroosterde boekweit (kasha) geeft bovendien een heerlijke beet. Lees verder over boekweit en de gunstige effecten van dit pseudograan. Het is mooi voor de aarde én mooi voor jouw (hormonale) gezondheid. Dit recept komt uit mijn boek 'Alles draait om je Hormonen'.

Overigens: de rest van de balletjes op de foto's tonen allerlei andere balletjes. Met het basisrecept 'Fantasie van de kok koekjes' uit mijn boek 'Alles draait om je hormonen' maak je zonder oven de heerlijkste creaties als het gaat om balletjes en koekjes. Je kunt je creativiteit er helemaal in kwijt. En fout kan het eigenlijk niet gaan. En als je net als ik NIET van chocola houdt, dan laat je het uiteraard weg. Maak ook gebruik van de prachtige eetbare voorjaarsbloemetjes om je balletjes doorheen te wentelen.

Maak ook eens balletjes van je favoriete muesli. Op de foto rechts zie je balletjes die ik maakte met de Basis Muesli uit mijn magazine MOOI Leven, met wat gepureerde abrikozen, een beetje amandelmeel en citroenrasp.

Crispy chocolade bommetjes

Altijd mooi: gerechten waar geen oven aan te pas komt. Dat scheelt weer energie! Je maakt het basisrecept heel eenvoudig geschikt voor zowel vegetariërs als veganisten. Bovendien ziet het er supermooi uit! Ze smaken ook heerlijk met alledaags fruit, toefjes fruitspread of anders gedroogd fruit (in het vroege voorjaar).

Het recept van het espresso amandeltaartje

Zo leuk om te doen met leuke uitsteekvormpjes. Ook met kinderen. Mijn favoriet is rozemarijntoast, maar je kunt met dit recept echt alle kanten op. Leef je uit!

Wat zou het mooi zijn als je deze toastjes maakt van oude graansoorten. Wist je dat veel oude graansoorten zo ‘minimalistisch’ zijn dat ze niet eens tegen kunstmest en bestrijdingsmiddelen kunnen? Wat een zegen voor de bodem! Niet echt een paasonderwerp, maar hoe mooi is het dat je op feestdagen, met een meestal nog grotere voetafdruk voor de aarde, beseft dat je bij elke euro die je uitgeeft een stem hebt. Als het om onze toekomst gaat, is 'bodembewustzijn' misschien wel het allerbelangrijkste thema om ons als burger, boer of bestuurder mee bezig te houden. Zie dit indrukwekkende filmpje van de Indiase Yogi en visionair Sadhguru die kortgeleden in Nederland was. 'Bodemuitsterving' is volgens hem het meest serieuze probleem waar we ons mee bezig moeten houden. Zie ook zijn artikel in de Krant van de Aarde, pagina 3: "De agentschappen van de Verenigde Naties, die over voldoende wetenschappelijke gegevens beschikken, zeggen dat de planeet nog voor 80 tot 100 oogsten aan landbouwgrond heeft. Dat betekent dat we binnen 45 tot 60 jaar geen landbouwgrond meer over hebben."

Recept Rozemarijntoastjes Of liever pompoenpit toastjes? Of crunchy zonnebloempit crackers?

Bij eigen toastjes horen natuurlijk ook eigen spreads. Die zijn lekker bij een soepje of bij je diner. Een groene spread van wat spinazieblaadjes en mooie jonge voorjaars(on)kruiden is een prachtige manier om spelenderwijs je gezondheid, de aarde en je portemonnee een handje te helpen. Zie deze link waarom ik zo weg ben van eigengemaakte spreads. Zeker in periodes van feestdagen, verjaardagen en etentjes moet menige darm en lever extra hard werken. Waarom je lichaam dan niet even een handje helpen door chlorofyl te eten? Heb je toevallig ook daslook in je omgeving? Dit overheerlijke, aromatisch kruid voor een spread helpt een handje bij de reiniging van je darmen en bloed.

Op de foto hieronder zie je de 'Fritessaus maar dan anders' uit mijn boek 'Weten van (H)eerlijk eten deel 1'. En rechts zie je de tomatenspread uit mijn boek 'Weten van (h)eerlijk eten deel 2'.

Zie alle recepten van eigengemaakte spreads en sauzen in mijn boeken

Mijn absolute feestmaal is een recept uit mijn bookazine Mooi Eten, dat ik elk seizoen aanpas. Simpelweg omdat elk seizoen andere kruiden en groentes heeft. Zeker als er iets te vieren valt zet ik dit mijn gasten voor. Je maakt dit feestmaal ook nog eens heel betaalbaar als je het meel in grootverpakkingen koopt en werkt met groentes van het seizoen. Serveer met wat lekkere eetbare (on)kruiden en bloemetjes om het helemaal af te maken. Daarvan is er al heel veel in het vroege voorjaar.

Juist met dit recept is het makkelijk om ieders voedingskeuzes te respecteren. Zowel vegetariërs, veganisten en carnivoren kunnen aan tafel hun eigen eiwitten kiezen. Bovendien vind ik al die kleine bakjes heel feestelijk en gastvrij. Dit recept is een mooi voorbeeld hoe je kunt eten volgens het Planetary Health Diet: dierlijke eiwitten als kleine aanvulling op je dag-/ weekmenu. Goed voor jouw veerkracht en goed voor die van de aarde.

Ik maak een pannenkoek altijd van biologische, lokale, oude granen. Er zijn zoveel voordelen te benoemen van oude granen als haver, boekweit, gerst, rogge etc. Het mooie van deze granen is, is dat ze op steeds meer plekken in Nederland te koop zijn. Vaak online overigens, zie onderdaan deze blog. Vaak kun je ze ook veel goedkoper kopen als je ze in grootverpakkingen koopt. En is het voor jou teveel? Schep het dan over in zakjes en deel de kosten met je omgeving of geef het cadeau.

Lente pannenkoek uit bookazine Mooi Eten

Recept Mediterraan pannenkoekenbuffet

Ik ben gek op pizza. Voor mij is eens in de zoveel tijd een pizza eten een echt feestmaal. Daarom verzin ik tussendoor altijd van alles wat als 'pizza bodem' kan dienen; zo heb ik altijd wat 'basis plaattaarten' op voorraad om die vervolgens te beleggen met alles wat er maar voorhanden is in de tuin en de natuur. Met een basis plaattaart in huis kun je altijd in no-time (ook als er onverwacht mensen mee eten) een zeer gastvrij en feestelijk maal op tafel zetten. Zet allerlei kommetjes met ingrediënten voor de topping op tafel en elke gast aan tafel kan zijn eigen 'pizza' beleggen.

PS ik noem het 'pizza' maar de bodem bestaat niet uit meel. De bite is dan ook totaal anders. Misschien is daarom 'plaattaart met een pizza topping' een betere aankondiging van je gerecht. Het verwachtingspatroon bepaalt immers voor een heel groot deel hoe je iets waardeert!

Onderstaand recept staat in mijn bookazine MOOI Leven. Je kunt ook de basis van deze Mediterrane quinoa plaattaart gebruiken.

Er wordt nog altijd verwacht dat de wereld in 2030 zo'n 35% meer voedsel moet produceren dan nu om de groeiende wereldbevolking te kunnen voeden. Dat is gigantisch, zeker gezien de uitputting van de aarde anno nu. Maar stoppen met voedselverspilling (nog steeds belandt bijna 35% van het voedsel niet op ons bord) is en blijft natuurlijk de belangrijkste manier om natuur, milieu en bodem te ontzien. Ik maakte deze week Rabarber kwarktaart voor een fotoshoot, maar had me verrekend: 1/3 teveel van de bodem gemaakt. Ik had geen idee wat ik er nog mee zou kunnen. Maar.....heb er nog wat gehakte waloten aan toegevoegd en het in de droogoven gestopt en toen had ik een waanzinnig lekkere granola, met worteltjes. Nog een voordeel als je tegen voedselverspilling bent: je wordt creatief en het zorgt meestal voor de heerlijkste gerechten.

Tip: kijk ook eens op de website van Crunchy granola voor inspiratie, zoals deze Granola met een Westerwolds tintje. Gezonde granola's zijn zo eenvoudig zelf te maken.

De recepten bevatten soms ingrediënten die je niet in de supermarkt vindt. In natuurwinkels, boerderijwinkels en online zijn ze vaak wel te koop. Mijn favoriete online adressen zijn:

Het Blauwe Huis kruiden: biologische kruiden en specerijen (ook grootverpakkingen), klik hier voor hun webshop>
Waldfarming: Voor pasta's, hele granen en meelmixen van oude graan- en bonenrassen, klik hier >
Grootverpakkingen meel (ook van oude en/of lokale graansoorten) kun je goed en goedkoop kopen bij o.a. de webshop van Mole't Lam, De Zuid-molen, Zonnespelt, De Molenwinkel etc. Zoek je specifiek producten uit Westerwolde? Zie deze link.
Kari's crackers; voor crackers van de hele graankorrel, waar mogelijk van Nederlandse origine.
De Woeste Grond: biologisch natuurvlees/bottenbouillon van dieren die hun hele leven hebben losgelopen.
Your Well zeewieren, klik hier of hier >
Hofweb: verse producten rechtstreeks van de boer, klik hier >
Webshops als A Healthy Life, Puur en Fit en PUUR Mieke hebben over de hele linie ook gezonde droogwaren en keukenhulpjes.

Rineke is opgeleid als natuurgeneeskundig- en orthomoleculair therapeut. Ruim 15 jaar lang heeft ze mensen met chronische klachten begeleid in haar praktijk op het gebied van voeding en leefstijl. Inmiddels richt ze zich volledig op het inspireren van mensen om te kiezen voor onbewerkt, gezond, duurzaam en divers voedsel via haar boeken, lezingen, platforms, magazines en trainingen. Omdat het voor veel mensen moeilijk bleek om gezond eten in de praktijk te brengen, begon ze in 2011 boeken te schrijven.

(H)eerlijke recepten plus uitgebreide achtergrondinformatie om je gezondheid positief te beïnvloeden, vormen in alles wat ze schrijft de rode draad. Het geld van haar bestsellers investeert ze grotendeels in hun biodiversiteitsproject Heerlijk Westerwolds Land. Door een boek te kopen of cadeau te geven ondersteun je niet alleen haar gedachtengoed maar maak je het ook mogelijk dat Rineke volledig onafhankelijk van subsidies, adverteerders of financiers haar jarenlange kennis gratis kan blijven delen.