Zo druk als een kip voor Pasen

Ik weet nog hoe mijn moeder vroeger in de weken voor Pasen zo druk was als een 'kip voor de Pasen’ - een Gronings spreekwoord - om onze paasjurkjes klaar te krijgen. Alle vier kregen we min of meer hetzelfde jurkje, ieder met net een ander accent. Met vier jongens had ze het waarschijnlijk minder druk gehad: volgens de traditie kregen die met Pasen vaak alleen nieuwe schoenen. 

Hoe dan ook: mijn moeder slaagde er altijd in om de ‘paaspronk’ tot een goed einde te brengen. Zoals de gehaakte zakjes waar we vroeger paaseieren in kregen. Traditioneel zaten er ook een sinaasappel, walnoten, en chocolade- en suikerpaaseieren in. Die walnoten waren overigens bedoeld om een spelletje mee te spelen: noten schieten. Bij de paasmaaltijden kregen we altijd eieren bij het ontbijt; een overblijfsel van het Germaanse geloof dat eieren hét symbool van vruchtbaarheid zijn. In Groningen was het van oudsher een sport om te kijken wie dan de meeste eieren kon eten. Althans, in betere tijden. In crisistijden was een doosje eieren in de stad een behoorlijke luxe. Eieren waren vooral betaalbaar voor mensen op het platteland met eigen kippen. Ik moet altijd denken aan een passage in het boek “De mens is geen plaag” van Cees Buisman als ik onze kippen heerlijk buiten zie scharrelen. Beschermd door de haan die hen naar de lekkerste wormen en insecten loodst en ze waarschuwt voor gevaren, zoals bijvoorbeeld een roofvogel. In dit boek zegt Cees: “Toen we arm waren mochten kippen vrij rondscharrelen. Nu we rijk zijn worden er 150 miljoen kippen per jaar geslacht uit een hok.” Wonderlijk hoe situaties volledig omkeren, ook omdat een ‘goed eitje’ voor mensen met een kleine portemonnee nu een luxe is.

Kijken wie de meeste eieren op kon eten met Pasen is geen optie meer, vind ik. Maar tradities in ere houden en respectvol genieten van een overheerlijk, bijzonder en voedzaam ei? Aan mijn paastafel- en ook de rest van het jaar- kan en mag dat nog steeds. Zowel het eiwit als het eigeel van een vrij scharrelende kip bevatten unieke voedingsstoffen voor een mens en diens brein. Zie mijn recept “Eierroom”.

Meer Paasrecepten vind je in mijn Paasblog van vorig jaar.

Mijn voedselsafari

Onze kippen nemen overigens een belangrijke plek in op “mijn voedselsafari”. Dit jaar bewegen we ons qua teelten en inrichting (Zie de foto hieronder met de indeling van Heerlijk Westerwolds Land)  richting het Planetary Health Diet. In dit voedingspatroon' is berekend dat de aarde wel degelijk 10 miljard wereldburgers kan voeden: Op een manier waarop de gezondheid en het welzijn van aarde, natuur, bodem, dieren, planten en mensen het aankunnen. Waar bovendien iedereen te eten heeft, niet alleen de inwoners van rijke(re) landen. Voor elke wereldburger is er dan ook elke week een beetje dierlijk eiwit beschikbaar. Met de inrichting op ons land kiezen we dan voor kippen als bron van dierlijk eiwit. Ook omdat ze stikstofrijke mest geven waar ik dan weer prachtige (stro)compost mee kan maken. Ik heb oude leerboeken gevonden- uit de jaren ’70 en op een type machine getypt- voor telers in de biologische teelt, zie foto hieronder. Plakband voorkomt dat ze uit elkaar vallen, maar wat een oude wijsheden! Alle gekleurde plakkertjes die je ziet op de foto ga ik op mijn voedselsafari een voor een onderzoeken: kunnen we die weer integreren in onze huidige tijd en daarmee een stap voorwaarts zetten? Kunnen we ‘vooruitboeren op bruikbare fundamenten’ van ons verleden? We gaan het ontdekken! Zie verder mijn artikel 

De kippen krijgen in ons plan een plekje in de bosrand. Van oorsprong zijn het immers ook bosdieren die de hele dag aan het krabben, ‘stofbadderen’ en scharrelen zijn. Hopelijk volgend jaar met Pasen eitjes van onze boskippen met Pasen.

Zo druk als een kip met Pasen

Het is druk bij ons, een beetje als 'de kip voor Pasen', om het hele land opnieuw in te richten, de oude wijsheden hierin te betrekken en de teeltplannen die voor maximale biodiversiteit ( in de bodem, boven de bodem en op ons bord) moeten zorgen. Nog meer samenwerken met de natuur, door nog meer biodiversiteit. Onze 5 mini-akkers hebben we begin 2024 laten opgaan in 2 mini-akkers en 50 mini-mini-akkers. We gaan er meer dan 40 verschillende gewassen op verbouwen: granen, peulvruchten, groenten, kruiden, bloemen en onkruiden. Een hele puzzel. Maar dankzij de expertise van kundige mensen om ons heen zijn we hoopvol. 

Op de dag dat we de laatste mini-mini-akkers aanlegden hoorden we 's morgens op het nieuws dat Nederland NIET stemt voor de natuurherstelwet. Eerst geloofde ik mijn oren niet: we bungelen ergens onderaan de wereldlijst als het gaat om biodiversiteitsverlies. Toch geeft zo'n bericht ons ook vleugels: iedereen kan namelijk altijd blijven investeren in de (biodiverse) wereld die je graag wilt zien: met mooie natuur, mooie landschappen, mooi voedsel en volop biodiversiteit. Top dat er zoveel regeneratieve boeren en telers, overal in ons land zijn die daar elke dag in investeren, wat er ook om ons heen gebeurt. ?

Biodiversiteit = de grond onder ons bestaan, onze gezondheid, ons welzijn. En wat we misschien vergeten om NIET te kiezen voor natuurherstel: ook onze welvaart is voor een groot deel afhankelijk van een gezonde natuur. 

Weet je waar ik op hoop? Dat we volgend jaar allemaal 'zo druk zijn als een kip met Pasen.' Niet alleen met onze Paastradities, maar ook met de grond onder ons bestaan. Dat het niet om 'kleren op ons Paasbest' gaat, niet om de 'paaspronk' en niet om luxe Paasbrunches. Maar om dat wat ons echt geluk, gezondheid en welzijn schenkt: een gezonde aarde.