De boer als gastheer

Op een prachtige plek in Twente, bijna aan de Duitse grens, runnen Dennis Rerink en Annette van Gaalen Erfgoed Bossem: een boerderij, vergader- en trouwlocatie, restaurant en vakantieverblijf waar eten van eigen erf de hoofdrol speelt. Hun geheim? Het net even anders doen. (en het geluk hebben in een prachtige, natuurrijke, rustige streek te wonen.)

Nadat Rineke een training had gegeven (en heerlijk geluncht had met een maaltijdsalade met daarop gebakken kappertjes, heerlijk!!) op het mooie Erfgoed Bossum, ging ze in gesprek met eigenaresse Annette van Gaalen. Zij en haar man Dennis Rerink namen als vijfde generatie de eeuwenoude Saksische boerderij over van Dennis’ ouders. Hoewel Dennis al een tijdje niet meer op de boerderij woonde, en zij beide een goede baan hadden, kwam de wens om boer te worden naar boven toen zijn ouders met het boerenbedrijf stopten. Maar op dezelfde manier verder, dat zagen ze niet zitten.

Twentse trots

Om dit te realiseren bedachten ze een boerderij waar mensen langer kunnen verblijven, kunnen vergaderen, onder de sterren kunnen slapen en op zaterdag (voor de wekelijkse table d’hôte begint) met boer Dennis over het erf lopen om alles te horen over hun prachtige oud-Hollandse koeien: Brandrode runderen, die zo passen bij het oorspronkelijke Twente. Koeien die eigenlijk alleen geschikt zijn om in de natuur te vertoeven omdat het van die ‘schrale dieren’ zijn: hun favoriete voedsel bestaat uit kruiden en langzaam groeiende, stengelige grassoorten. Ze lopen op de 80 hectare land, die ze deels in eigendom hebben en deels pachten bij Natuurmonumenten. ’s Winters op stal eten ze het kuilvoer van eigen land. De koeien zijn niet alleen hun trots omdat ze zo mooi zijn en een fijn karakter hebben: jaren geleden startten ze met 12 koeien van het bijna uitgestorven ras, inmiddels zijn het er 150 – helemaal uit hun eigen foklijn. Dennis en Annette snappen daarom  als geen ander hoe het moet voelen, als een boer omwille van de regelingen die eraan zitten te komen, hun koeien weg moeten doen. Daar is jaren aan expertise, geduld en zoeken naar niet aanverwante bloedlijnen aan verbonden. Dat zijn niet ‘zomaar’ koeien.

Betrokkenheid genereren

Door hun gasten kennis te laten maken met het leven op de boerderij, het ritme van de seizoenen en de kwaliteit van leven van hun dieren, kunnen Dennis en Annette hun gasten spelenderwijs weer wat kennis en bewustzijn meegeven. En horen zij direct weer wat er allemaal in de maatschappij leeft. Nu helpen hun drie kinderen ‘wat er in de wereld speelt’ ook wel de huiskamer in. Ze zijn alle drie nauw betrokken bij de boerderij. Hun oudste zoon, die als zesde generatie staat te trappelen om het bedrijf op termijn over te nemen, is bijvoorbeeld helemaal fan van de ideeën van Joel Salentin*. En kan niet wachten ze ooit te toepassen.

*Strokenteelt waar koeien heel kort grazen en dan verder grazen op een volgende strook. De grazende koeien worden altijd opgevolgd door een koppel kippen in een mobiel kippenhok.

Eyeopener

Het gros van de mensen weet nog maar heel weinig over voeding, ontdekte het stel. “Dat was een echte eyeopener”, vertelt Annette. “We zijn mijlenver van voedsel verwijderd geraakt. Maar als mensen er weer een beetje over leren, vinden ze dat vaak heel waardevol! Dan bekijken ze hun bord opeens weer met andere en vooral respectvolle ogen. Dat mensen hier op ons erf weer een stapje zetten naar de ‘verbinding met hun voedsel’ is iets waar wij dan weer heel gelukkig van worden.

Wat Dennis en Annette ook triggert is hoe het gros van de mensen de wereld als maakbaar ziet. “Wij hebben als overnachtingsplek prachtige sterrenkubussen waar mensen onder een glazen dak slapen. Hier in Twente is het nog echt donker, zodat je de sterren goed kunt zien. Als het tenminste helder is. We maken regelmatig mee dat een gast een beetje verongelijkt reageert als het bewolkt is, en je dus de sterren niet goed kan zien. Het mooie is dan weer dat we kunnen uitleggen hoe belangrijk en noodzakelijk de donkerte van de nacht is. Daar steken mensen misschien wel meer van op dan wanneer ze wél sterren hadden gezien en ons niets hadden gevraagd.

Puur, herkenbaar voedsel

“We willen onze gasten meegeven dat voedsel zo enorm waardevol is. Als mensen weer iets van de voedselproductie snappen, krijgen ze weer respect voor voeding. Als we nou toch allemaal gewoon eens weer puur, herkenbaar voedsel gaan kopen, alle pakjes en zakjes links laten liggen, en de wezenlijke smaken ervan weer gaan waarderen. En als we nu toch eens allemaal veel minder vlees gaan eten, en áls we het dan doen, kiezen voor vlees van dieren die een goed en zo natuurlijk mogelijk leven hebben gehad.”

“Wat we ook mee willen geven, is dat het heel belangrijk is om in ieder geval een deel van je boodschappen bij de lokale boer te doen. Als een kleine boer maar een deel van zijn producten niet aan de tussenhandel, die prijzen dicteren, hoeft te leveren, heeft hij al wat meer financiële armslag. Het zou wel fijn zijn als er in de toekomst meer centrale plekken afhaalpunten komen voor de lokale producten van die boeren, maar het nadeel daarvan is dat je de boer niet meer ziet/spreekt. Mijn advies: probeer het gewoon eens een maand: wie weet wordt bij de lokale boer je boodschappen doen wel het leukste uitje van je week!”

Een beleefbaar keurmerk

Erfgoed Bossem heeft geen SKAL-certificering. Dennis en Annette hebben ervoor gekozen om lid te worden bij Stichting Natuurboeren. “Bij de missie en visie van Natuurboeren voelen we ons thuis. Als leden willen we de rijkdom aan soorten zichtbaar maken én zorgen dat je dat proeft. Kortom: we willen het ‘beleefbaar’ maken. De zorg voor de dieren, de variatie aan grassen en kruiden, de gematigde bemesting, dat alles proef je terug in onze producten. Deze missie en de eisen van Stichting Natuurboeren passen beter bij onze bedrijfsvoering dan die van SKAL. Zo houden wij bijvoorbeeld graag een koe die op het punt van afkalven staat binnen in de stal. Eigenlijk zijn we helemaal niet afhankelijk van een keurmerk. Als je eten aan derden verkoopt, dan is een SKAL-certificaat wel belangrijk. Maar 90 procent van onze producten wordt verkocht op het eigen bedrijf. Wij zijn zelf ons keurmerk: iedereen kan persoonlijk zien, horen, voelen en ervaren hoe het zit. Maar we begrijpen heel goed dat er duidelijke keurmerken moeten zijn om greenwashing te voorkomen.”

Vertragen

Dennis en Annette hopen dat hun gasten tijdens hun verblijf kunnen vertragen. Want de basis van het leven gaat over ontspanning, gezond eten, een gezonde omgeving en fijne relaties. Is het niet gek dat we allemaal zo hard rennen dat velen die basis kwijtraken? Dat kan gewoon niet de bedoeling van het leven zijn. Gewoon even stilstaan en net als Loesje ervaren: “Ik ren en ren en stop verbaasd, wat loop ik nou te rennen want ik heb helemaal geen haast.” Door even stil te staan, voelen, horen, zien, proeven en ervaren we zoveel meer. Hoe machtig mooi de natuur alles voor ons geregeld heeft bijvoorbeeld.