De 'groene variant' van spekdikken

Bereiding

Doe alle ingrediënten (met uitzondering van de mozzarella) in een beslagkom en meng ze met een mixer met deeghaken. Laat een kwartiertje staan*. Voeg eventueel nog wat olie of amandelmelk toe als je je beslag te dik vindt. Doe in een koekenpan een flinke lepel kokosolie. Gebruik een juslepel om het pannenkoekenbeslag in de pan te scheppen. Zo kun je 3 tot 4 pannenkoekjes per keer bakken. Zorg wel dat alle pannenkoekjes stukjes zongedroogde tomaat bevatten, deze zorgen voor de zilte smaak. Bak de pannenkoekjes op een matig hete warmtebron. Bak ze op een laag vuurtje goudgeel. Draai ze om en leg het plakje mozzarella of vegan witte kaas er boven op. Laat nog een paar minuten langzaam sudderen zodat ook de andere kant van je pannenkoekje mooi goudgeel is. Deze 'spekdikken' bevat nog stroop, noch suiker. Door de amandelmelk en de wortelen smaakt ie zeker zoetig maar lang niet zo zoet als de traditionele spekdikken. Wil je echt veel zoeter? Doe er dan wat inuline of een lepeltje honing over. Inuline is een zoetsmakende vezel zonder suiker die vooral belangrijk is voor de aanmaak van Bifidobacteriën in je darm. Ik gebruik het als vervanger van poedersuiker.

Pannenkoekjes die over zijn, kun je prima als ontbijt of lunch eten. Je kunt ze ook goed invriezen. Warm ze kort weer op in de oven: warm zijn ze het lekkerst!

* Je kunt het ook een nacht laten rijzen. Dan wordt een graanproduct nog gezonder omdat dan de gluten en het fytinezuur worden afgebroken. Laat dan ook het ei en de bicarbonaat achterwege en voeg dat pas toe na de rijstijd toe. De mozzarella voeg je hoe dan ook pas toe tijdens het bakken.

Gezondheidstips

Door de bereiding en ingrediënten van spekdikken (ook van de meeste andere feesthapjes overigens) creëren we flinke hoeveelheden vrij radicalen. Ze worden AGEs genoemd: ze ontstaan door dierlijke eiwitten en suikers op hoge temperaturen te verhitten, te grillen, te roosteren, te bakken of te laten karamelliseren. Vrije radicalen ondermijnen onze gezondheid en immuniteit op zeer veel manieren. Ik schreef er flink wat pagina’s over in mijn nieuwe boek “Je brein vitaal”. Want wat is er veel kennis over deze vrije radicalen en onze breinvitaliteit. En het mooiste is: als je weet hoe het zit en wat oude kooktradities los wilt laten kan iedereen in zijn eigen keuken gewoon mee aan de slag. Op een heerlijke manier. Zelfs op Oudjaarsavond. De voordelen van deze groene variant zijn:

• het bevat volkoren granen in plaats van bloem. Dit zorgt ervoor dat je bloedsuikerspiegel minder snel piekt en daalt.
• het bevat geen suikers en stroop. Door het ontbreken van snelle koolhydraten als bloem, stroop en suiker ontstaat er geen piek (gevolgd door een dal) in je bloedsuikerspiegel ontstaat. Zie ook het onderdeel in mijn artikel over overgewicht: 'snelle koolhydraten, de snelweg naar overgewicht.'
• Het bevat mozzarella in plaats van spek/worst. Rood vlees (en vooral bewerkt rood vlees) genereert grote hoeveelheden vrije radicalen; AGEs genoemd. Dit zou eigenlijk iedereen er minimaal van moeten weten, vind ik:  het AGEs verhogen het risico op buikvet, insulineresistentie, diabetes en hart- en vaatziekten. (vooral hoge bloeddruk/atherosclerose) En wat het nog lastiger maakt: het geraffineerde AGE-vet hoopt zich het liefst op in ons buikvet. Hieronder een overzicht van verschillende voedingsmiddelen en AGEs:

Rundvlees en kaas bevatten de meeste AGEs
Oude en vette kaas, ook indien koud gegeten, bevatten meer AGEs dan rauwmelkse
Mozzarella bevat van alle kazen de minste AGEs
Na rundvlees en kaas bevatten kip, varken, vis en ei de meeste AGEs
Lamsvlees bevat minder AGEs dan andere vleessoorten en kaas
Mager vlees vormt bijna net zoveel AGEs bij het bakken als vet vlees
Droge bakprocessen van koolhydraten (crackers, chips, krakelingen, wafels, koekjes) veroorzaakt veel meer AGEs vorming dan bij natte.

• De spekjes zijn vervangen door zongedroogde tomaten. Een prachtige en gezonde manier om meer essentiële suikers en antioxidanten te eten. En rood (bewerkt) vlees te verminderen. Ik gebruik vaak zongedroogde tomaatjes ter vervanging van spekjes omdat ze qua bite en ziltigheid een fantastisch alternatief zijn.
• De bereiding in een koekenpan op een laag vuur zorgt dat er veel minder vrije radicalen ontstaan dan op de traditionele manier in een wafelijzer. Zo kun je ze goudgeel bakken in plaats van donkerbruin. Donkerbruine baksels betekenen altijd dat er veel AGEs zijn ontstaan tijdens de bereiding.
• Door de pannenkoekjes te bakken in kokosolie (de meeste van oliebollen, feesthapjes etc) worden bereid in zonnebloemolie: een olie die helemaal niet tegen hoge verhitting kan en oxidatie van vetten met zich meebrengt. Zie mijn artikel gezond vet/vet gezond.
• Door het roggemeel (de 9-granen-meelmix), de wortelen en eventueel de inuline doe je iets fantastisch voor je darmen: de basis van je immuunsysteem en je veerkracht. Wist je dat een oud graan als rogge, net als de zongedroogde tomaten essentiële suikers bevat? Belangrijke communicatiestoffen, zeker voor je immuunsysteem. En wist je dat de 9-granen-meelmix heel wat resistent zetmeel bevat? Het topvoedsel voor je darmbacteriën zodat ze jouw gezondheid en je gewicht optimaal in goede banen kunnen leiden.

Cultuur barbaar? Spelbreker? Of pleitbezorger van gezondere tradities?

Nu zijn er vast mensen die denken; 'waar maak je je druk over'? Die ene keer? Een gezond lichaam kan toch wel een feestje vieren? Dat klopt helemaal! Echt waar, dat kan zeker. Maar wat we volgens mij dan vergeten is dat onze gemiddelde dagelijkse voedsel al veel weg heeft van 'feesthapjes': een steeds groter deel van ons voedsel- in 2023 liep dat op naar ruim 70%- was bewerkt (ultra processed) Volgens mij alle reden om tradities gezonder te maken. Zeker omdat we van AGEs weten dat ze onze brein-vitaliteit bedreigen. Zie onderstaande illustratie uit mijn boek 'Je brein vitaal - met elke hap een gezonde stap'.

Lees hier mijn blog Cultuur barbaar? Spelbreker? Of pleitbezorger van gezonde tradities?

AGEs zijn sterke vrije radicalen. Alle cellen maar zeker de hersencellen(neuronen) zijn vatbaar voor vrije radicalen: ze dragen bij aan oxidatieve stress>ontsteking en zo aan neurodegeneratieve zieken als de ziekte van Alzheimer.

Voedingswaarde:

* Dit zijn natuurlijke suikers uit de tomaten, wortel en het kastanjemeel in de 9-granen-meelmix

**De 'groene spekdikken' is vele malen vezelrijker dan het lijkt: het bevat namelijk flink wat resistent zetmeel. Deze worden alleen niet meegeteld als voedingsvezel.