Cholesterol

Waarom cholesterol nodig is

Cholesterol is dus geen ‘foute stof’. Cholesterol is een bouwsteen voor onze (hormonale) gezondheid:

• Cholesterol is nodig voor de productie van heel wat hormonen: oestrogeen, progesteron, testosteron, cortisol, aldosteron etc.
• Het is nodig om galzuren en vitamine D te maken
• Cholesterol is van absoluut belang om de vetoplosbare vitamines op te nemen (A, D, E, K)
• Het is een wezenlijk onderdeel van onze celmembranen. En gezonde celmembranen zijn een primaire voorwaarde voor onze gezondheid
• Ruim 25% van alle cholesterol bevindt zich in onze hersenen. Hier is het essentieel voor de prikkeloverdracht en het functioneren van serotonine, maar ook voor de aanvoer van voedingsstoffen en zuurstof
• Ook is cholesterol zeer belangrijk tijdens de zwangerschap, voor een goede ontwikkeling van de foetus
• Het is de belangrijkste stof die myeline vormt, de beschermer van onze zenuwcellen
• Cholesterol is een belangrijke antioxidant of beschermstof en neutralisator van bacteriën, virussen en toxines. Zonder cholesterol zouden we weinig bescherming tegen ontstekingen hebben

De mens kan niet bestaan als alles wat als lastig wordt ervaren, wordt verwijderd in plaats van begrepen.

Verander je voeding en leefstijl

Cholesterolremmers kunnen, zoals je in de bijsluiter kunt lezen, flink wat bijwerkingen hebben. Voordat je met medicatie begint, kun je eerst eens verandering van voeding en leefstijl overwegen. Of wellicht kun je hierdoor op termijn wel met minder medicatie toe.

Een verhoogd cholesterol is geen ziekte, maar kan een teken zijn dat er iets niet in balans is. Heel vaak zorgen stress, chronisch verhoogde bloedsuikersspiegels (HBA1C) of zogenaamde 'laaggradige ontstekingen' (zie ook het weetje voeding bij ontstekingen) voor een automatische verhoging van je cholesterol. Het verhoogde cholesterol is geen oorzaak maar een gevolg! Dit omdat cholesterol een belangrijke reparatie stof is en vanuit evolutionair oogpunt nodig was voor de bestrijding van infecties en ontstekingen. Cholesterol is op zich ook geen probleem, maar geoxideerd cholesterol wel. Onder invloed van chronische stress ontstaan er meer vrije radicalen. Dit leidt tot meer geoxideerd cholesterol.  Laaggradige ontstekingen zorgen ook voor meer oxidatieve stress! En oxidatieve stress weer voor meer ontstekingen. Daarom is het zo belangrijk om cholesterol niet te laten oxideren. En dat heeft veel te maken met je voeding en leefstijl. En wat ook bij veel mensen niet bekend is: er zijn 2 soorten LDL cholesterol. LDL cholesterol krijgt altijd de rol van 'slechterik' toebedeeld, maar er zijn zowel een goede en een slechte variant van LDL; kleine (LDL-B) en grote deeltjes (LDL-A). Helaas wordt dit onderscheid zelden of nooit gemaakt in een bloedonderzoek. Alleen de kleine LDL deeltjes vormen een groot risico voor hart en vaatziekten. De grotere LDL-A deeltjes lijken geen verband te hebben, blijkt uit grote onderzoeken (1). Dit onderzoek toonde een paar zeer opmerkelijke uitkomsten:

1) Lagere waardes serum cholesterol verbeteren de overlevingskansen niet

2) grote verlagingen in serum cholesterol hadden eerder een hoger dan een lager overlijdensrisico tot gevolg

3) De traditionele hypothese (verzadigd vet veroorzaakt hart en vaatziekten en linolzuur (Omega 6) vermindert het risico erop) had geen invloed op de sterfte door hart-en vaatziekten.

Voeding en leefstijl die oxidatie in de hand werken:

• chronische stress
• roken
• pieken en dalen in de bloedsuikerspiegel door te veel tarwe (brood, pasta, koekjes, aardappelen, rijst, suiker, frisdrank, vruchtensappen)
• geoxideerd cholesterol eten in industriële producten, zoals melkpoeder en koffiecreamers
• te veel omega 6 ten opzichte van omega 3
• geoxideerde vetten, transvetten en AGEs. Zie weetje Anti-aging
• te weinig fruit, te weinig groente en kruiden in je voeding, waardoor je te weinig antioxidanten beschikbaar hebt om cholesterol tegen oxidatie te beschermen - bij de lunch een soepje of een salade is al een simpele manier om meer groente te eten
• te weinig B-vitamines, met name B3, B6, B12, choline en inositol, vitamine C, vitamine E, mineralen en sporenelementen, kruiden, knoflook en olijfolie
• te weinig beweging
• leververvetting (NAFLD)

Tips om je cholesterol onder controle te houden

Het blijft goed om te weten dat cholesterol uit voeding maar een klein deel (ca 20% uitmaakt) van je totale cholesterol Cholesterol is zo belangrijk dat onze lever (en zelfs andere weefsels cholesterol kunnen aanmaken) Gelukkig kun je heerlijk eten, ook op een feestje en tijdens de feestdagen, met simpele aanpassingen in je voeding en leefstijl. Er zijn namelijk heel wat voedingsstoffen die meehelpen om je cholesterolwaarden binnen de normen te houden/cholesterol niet te laten oxideren.

Een aantal tips:

• TIP: cholesterol waarden hebben een veel minder groot effect op hart-en vaatziekten dan het huidige paradigma erover ons blijft vertellen: vooral laaggradige chronische ontstekingen zijn primair verantwoordelijk voor hart- en vaatziekten (4) (dit zijn immers ook ontstekingsziektebeelden net als alle ziektebeelden die eindigen op 'itis') Voeding eten dat ontstekingsremmend werkt lijkt daardoor belangrijker dan enkele medicatie voor cholesterolverlaging. Met andere woorden: wel een lager cholesterol door medicatie maar geen verlaging van je ontstekingswaarde (CRP-hs) geeft nog steeds een verhoogd risico op hart- en vaatziekten.
• TIP Lees etiketten en laat producten met transvet, ei- en melkpoeder staan. Maak de heerlijkste borrelhapjes gewoon zelf om zo de foute stoffen simpelweg te vermijden. Naarmate we meer transvet en industrieel vet eten (wat in het gros van de hartige supermarkt producten verwerkt is) Deze kunnen de verhouding tussen LDL en HDL flink uit balans brengen (2).
• TIP Laat ook de producten met glucose/fructose (HFCS) links liggen. Ook deze verhogen de bloedvetten. Je kunt echt de heerlijkste desserts, taarten en koekjes in een handomdraai zelf maken.
• TIP Zorg voor meer kruiden, groente en fruit in je voeding om je te beschermen tegen oxidatie. Bij de lunch een soepje of een salade is een simpele manier om meer groente te eten. Ook mediterrane voeding biedt volop bescherming.
• TIP Gezonde omega 3- en omega 6-vetzuren zijn fragiel: onder invloed van zuurstof, hitte of licht oxideren ze gemakkelijk. Frituur je vis daarom niet en wok niet op hoge temperatuur met zonnebloemolie.
• TIP: Zorg voor een drastische afname van de Omega 6 vetzuren in je voeding (halvarine, margarines, bakboters, zonnebloem- mais en soja olie, vlees(waren), zuivel en ei uit de bio-industrie). En verhoog de inname van Omega 3 vetzuren (lijnzaad, walnoten, chiazaad, dierlijke producten van grazende, loslopende dieren en eventueel vette vis). Zo heb je een paar vliegen in 1 klap: je verlaagt de kans op laaggradige ontstekingen (een van de grote veroorzakers van een te hoog cholesterol), je verhoogt de goede vorm van LDL (de grotere deeltjes) en je hormonale gezondheid wordt in goede banen geleid. Lees hier het artikel over Omega 3 en waarom vette vis, visolie en zeker kweekvis niet de meest gezonde Omega 3 bron is.
• TIP Eet wel wat cholesterol, bijvoorbeeld een paar keer per week een biologisch eitje. Bij een tekort aan cholesterol in je voeding gaat je lever gewoon meer aanmaken. Dat is het omgekeerde effect van wat je wilt bereiken. En bovendien; een ei (zelfs niet bij 1 per dag) is geen veroorzaker van een verhoogd cholesterol en ook niet van dementie of Alzheimer die weer aan dit verhoogde cholesterol werd geweten. Sterker nog de mentale vermogens leken te stijgen bij 1 eitje per dag (3).
• TIP Je kunt de hoogte van je cholesterol het best beïnvloeden via de darmen en lever. Wat veel mensen niet weten, is dat je lichaam circa vier keer zo veel cholesterol produceert dan je binnen krijgt via je voeding. Met andere woorden: via je voeding kun je de hoogte niet erg beïnvloeden. Je kunt wel voorkomen dat cholesterol oxideert en overtollig cholesterol binden via vezels. Met name haverzemelen, psyllium en kokosmeel zijn hiervoor bij uitstek geschikt. Die zijn allemaal prima te verwerken in eigengemaakte broden, koekjes en taarten, of in je muesli.
• TIP laat zeker je cholesterol nooit prikken na een stressvolle periode of vlak na de feestdagen, een periode van feestjes en borrels . Laat het ook niet prikken op beurzen/evenementen als je niet nuchter bent! Logisch dat je cholesterol dan te hoog is!

Het uitgebreide voedingsadvies bij een te hoog cholesterol staat ook op de website (cholesterol voedingsadvies). Doe er je voordeel mee.

Hieronder de link naar het recept van een eiersalade voor een gezond cholesterol.

Bronnen en referenties

(1) http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pu... / http://www.bmj.com/content/353...

(2) https://www.ncbi.nlm.nih.gov/p...

(3) https://www.ncbi.nlm.nih.gov/p...

(4)https://www.thelancet.com/jour...(23)00215-5/fulltext