Voedingsadviezen bij griep

Hoesten, hoofdpijn en koorts: ieder jaar krijgen ongeveer 820.000 Nederlanders griep. Vooral in de wintermaanden snotteren we heel wat af. We nemen dan vaak onze toevlucht tot allerlei zelfzorgmiddelen en paracetamolletjes. Maar waarom laten we de natuur/ voeding & leefstijl niet een handje laten helpen? Gewoon ouderwets uitzieken met oude huismiddeltjes als vlierbes, botten-bouillon of kippensoep hebben ons eeuwen geholpen om de klachten wat te verlichten. Niet voor niets kennen we het credo: “Met medicijnen is griep meestal binnen een week over, zonder medicijnen meestal binnen zeven dagen.”

Uitzieken en echt je bed inkruipen zonder de griep te onderdrukken met paracetamol of iets dergelijks blijft natuurlijk de perfecte manier om te herstellen van griep. Je lichaam verhoogt immers de temperatuur om van het virus af te komen. Medicijnen als aspirine en paracetamol verlagen de temperatuur en onderdrukken de griepverschijnselen, waardoor je je even beter voelt, maar je mogelijk het natuurlijke herstelproces onderdrukt. In de apotheken en drogisterijen zijn heel wat natuurlijke middelen om de griepverschijnselen wat aan banden te leggen. Voor wie de natuur een handje wil helpen (zonder het proces te onderdrukken) zijn er natuurlijk nog altijd heel wat oude kruiden, huis- en voedingsmiddelen die we daar eeuwen voor hebben gebruikt. Dit artikel gaat over natuurlijke remedies op basis van voeding. Ik beperk me even tot een paar waarmee ik vanuit mijn ervaring goede ervaringen heb.

Kunnen deze 10 tips je behulpzaam zijn?

1. Vlierbessensap

Met stip op één staat altijd nog vlierbessensap. Een zeer effectief huismiddel dat voorkomt dat het (griep)virus zich razendsnel vermenigvuldigt. Als je sap koopt let er dan op dat je een (liefst biologische) variant zonder suiker kiest. Suiker verhindert een krachtige werking van je immuunsysteem*. Mocht je het sap echt niet lusten zonder iets zoets, dan kun je er een beetje biologische (Manuka-) honing in doen. Echte honing (dus niet verhit en ook niet aangelengd met suikers) heeft, in tegenstelling tot suiker, wél immuunversterkende eigenschappen (hier lees je meer over honing). Ook omdat het de darmbacteriehuishouding in je darm ondersteunt. Een gezonde darm is dé basis van je immuunsysteem. Zie mijn artikel + video; een optimaal werkend immuunsysteem, je beste vriend.

Ik vind het altijd leuk om in het najaar zelf vlierbessen te plukken en er sap van te maken. Het is even zoeken om de groene (onrijpe) eruit te halen, het te koken en om de pitjes te verwijderen maar dan heb je wel een mooi EHBO middel voor de griepperiode in huis! En helemaal gratis van Moeder Natuur. 

*Grieptip van Rineke: Tijdens griep met keelklachten/hoest/slijm etc. zie je dat veel mensen aan allerlei suikerhoudende snoepjes, drankjes en zuigtabletjes gaan. Overweeg eens propolis-druppels, -blokjes of -spray zonder toegevoegde suiker. Lees de etiketten dan goed. Of gebruik een paar keer een theelepeltje (Manuka-) honing.

2. Vlierbloesemthee

Vlierbloesemthee heeft een geheel andere werking dan de vlierbes. Het is prima inzetbaar bij griep met koorts. Het is een zogenaamd 'koortsdrijvend kruid'. Andere ondersteunende theeën bij griep zijn gemberthee, thee met rode zonnehoed, heemst, lindebloesem, weegbree, eucalyptus, tijm, salie etc. Stomen met deze kruiden kan natuurlijk ook. Andere kruiden die je in je eten kunt verwerken met een ondersteunende werking bij griep/virale infecties zijn bijvoorbeeld mierikswortel, kaneel en natuurlijk knoflook (en andere leden van de lookfamilie als ui, daslook, bieslook etc).

Eigengemaakte kippensoep / bottenbouillon

Zeker voor de griepvormen met veel slijmvorming is dit een aanrader. Eén van de aminozuren uit kippenbotten/-karkas (cysteïne) is een slijmoplosser. Dit is ook verkrijgbaar als medicijn maar dan mis je natuurlijk de versterkende werking van de bouillon of soep met zijn vele mineralen. Kies wel voor een ‘gezond’ en biologisch bouillonblokje en een biologisch (dynamische) kip. Zie onderaan bij ‘wat zou je niet moeten eten bij griep/virussen’. Maak bijvoorbeeld eens deze overheerlijke kip kokos groentesoep. Of koop biologische botten-bouillon om heel regelmatig een soep of saus mee te maken. Zie bijvoorbeeld de botten-bouillon van de De Woeste Grond.

4. Fruit en groente

Tijdens een griep tegen je zin in eten (omdat we in de veronderstelling leven dat we moeten eten om op te knappen) heeft niet zoveel zin. Niet voor niets heb je minder trek: als je minder energie hoeft te steken in de vertering van voedsel dan kan er meer energie worden gebruikt om het virus de baas te worden. Als je wel trek hebt zijn groente en fruit ideaal. Wellicht denk je ‘uiteraard, daar zit vitamine C in’ maar dat is niet de reden: vitamine C kan wel erg goede diensten bewijzen om griep te voorkomen, maar als je eenmaal door de griep geveld bent heeft het niet veel effect meer. De stoffen in groenten en fruit die bij griep ondersteuning bieden zijn de bioflavonoïden erin. Specifieke bioflavonoïden of andere stoffen om de griep te baas te worden zijn:

• Quercetine: zit vooral in appel, rode ui, broccoli, frambozen, tomaat, boerenkool en broccoli
• Salvestrolen: deze komen met name voor in biologische onbespoten groente, fruit, kruiden en specerijen. Oude rassen en bittere soorten bevatten het meest van deze immuunversterkende stoffen. Nog echt bittere spruitjes en witlof bijvoorbeeld, zoals in biologische groente, is een prima idee
• Ellaginezuur en anthocyanen: vind je in rood fruit als zwarte bessen, cranberries, frambozen, granaatappels, blauwe bessen en bramen. Rood ongezoet fruit kun je, in tegenstelling tot veel andere vruchtensappen, wel prima drinken als sap. Deze hebben namelijk veel minder effect op je bloedsuikerspiegel. Kijk wel op het etiket en vergewis je er an dat je echt met een (bij voorkeur biologisch) ongesuikerd product te maken hebt.
• Alliine: zit in knoflook. Niet voor niets moesten de pyramidebouwers in Egypte dagelijks knoflook en uien eten: met zoveel mensen bij elkaar was de ziektedruk hoog. Met name alliine in knoflook is een sterke virusremmer. Voor de beste werking eet je ze rauw.

Het uitgebreide overzicht van nog meer van deze beschermende stoffen lees je in mijn artikel 'Antioxidanten, kleurrijke beschermers'.

Extra grieptip van Rineke: Kies voor gemakkelijk/licht te verteren bereidingen als groentesoep, geraspt of fijngesneden fruit of gestoomde groenten. Gebruik zeker geen zware vetten in tijden van griep.

5. Zinkrijke voeding bij griep

Zink is een belangrijk sporenelement voor onder andere ons immuunsysteem. Zinkzuigtabletten zouden de duur van de griep flink verkorten omdat zink het binnendringen van het virus, in onze cellen, zou verhinderen. Aangezien dergelijke onderzoeken vaak gedaan worden met zinktabletten mag dit niet automatisch vertaald worden naar voeding. Maar het lijkt wel aannemelijk om aan te nemen dat voeding met zink een positieve bijdrage levert. Zeer goede zinkbronnen in tijden van griep zijn bijvoorbeeld: zeewieren, agar agar, edelgist, haver, ei (noten, zaden en granen zijn ook goede bronnen maar in tijden van griep niet de meest aangewezen, zie verderop bij arginine).

Extra grieptip van Rineke: Fytinezuur (vooral in brood dat niet zes tot acht uur gerezen heeft) is een belangrijke rover van zink. Ook in geraffineerde granen zoals tarwebloem zijn mineralen en sporenelementen als zink grotendeels verwijderd. Daarom is het meeste brood ten tijde van (griep)virussen niet het meest ‘slimme’ voedingsmiddel.

6. Zorg voor je darmen

Omdat je immuunsysteem, dat met het virus moet afrekenen, voor het grootste deel afhankelijk is van de gezondheid van je micro-organismen in je darmen en de slijmvliezen in je lichaam, is goed voor je darmen zorgen ten tijde van griep een logische stap als het gaat om preventie of herstel. Hoe dat werkt met darmen en slijmvliezen die ‘van mond tot kont’ je kunnen beschermen tegen virussen lees je in dit artikel.

Je darmen herbergen zo'n 80% van je immuunsysteem. Daarom is goed voor je darmen zorgen met stip op 1 de beste tip om je immuunsysteem optimaal gezond te houden. Zie mijn artikelen 

• Een optimaal gezond immuunsysteem je beste vriend 1
• Een optimaal gezond immuunsysteem je beste vriend 2

Extra grieptips van Rineke: 

• Specifieke vezels die onze darmen nodig hebben zijn de vezels uit groente, fruit, lijnzaad, kokosmeel, pectine (uit citrusschil, geraspte appel etc.) inuline en psyllium. Zie dit uitgebreide schema over specifieke vezels en hun werking. Ook gefermenteerd voedsel als zuurkool en biologische zure zuivel is van groot belang. Koop bij voorkeur biologisch (dynamische) yoghurt.
• Hoewel het nemen van melkproducten bij een griep met slijmvorming geen handige keuze is (omdat zuivel slijmvorming stimuleert), kan met mate de langdurig gefermenteerde biologische (zoals bijvoorbeeld biologisch dynamische en rauwmelkse) zuivel dat wel zijn.
• Een hele specifieke bacteriestam bifidobacterium bifidum is met name bekend om zijn preventieve werking tegen griep. Deze bacterie gedijt alleen in onze darmen als we ruim voldoende vezels (uit groente, fruit etc) eten en de pH in onze darm op orde is.
• Je kunt ook heel eenvoudig je eigen probiotische zure zuivel maken met rauwe biologische melk, het recept daarvan lees je in mijn boek ‘Alles draait om je hormonen’ (op blz. 104). Rauwe zuivel bevat een aantal zeer immuunversterkende stoffen als lactoferrine en lactoglobulines. Bovendien zou je daar een zakje of een paar capsules probiotica, die de Bacteriestam Bifidobacterium bifidum bevat, erdoor kunnen doen. Let altijd op als je probiotica koopt dat er een nummer achter de stam staat. Zoals bijvoorbeeld Bifidobacterium bifidum W23. De onderzoeken die gedaan zijn met probiotica zijn altijd gedaan met specifieke stammen. Alleen de vermelding van Lactobacillus Acidopihilus of voornoemde bacterie zegt niets over de werkzaamheid van de gebruikte stam.

7. Neem rust en verminder stress

Wanneer er sprake is van een griepepidemie is stressbeheersing nog belangrijker: mensen met flinke stress zijn vatbaarder voor griep dan mensen met minder stress. Goede darmbacteriën spelen zelfs in je stressbeheersing een belangrijke rol. Dus ook daarom is het bovenstaande van belang. Tips om via voeding iets aan stressbeheersing te doen vind je in mijn boek ‘Alles draait om je hormonen’

8. Eet niet teveel arginine

Hoewel eiwitten belangrijk zijn om je immuunsysteem een virusinfectie te laten overwinnen lijkt het aminozuur arginine niet zo’n handige voedingskeuze bij virale infecties. Of dit voor elk virus geldt is niet helemaal duidelijk. Bij herpes virussen lijkt het verstandig om arginine te reduceren ten tijde van een uitbraak.

Arginine zit vooral in chocola, pinda’s, noten, zaden en volle granen. Een ander aminozuur (lysine) is daarentegen juist heel belangrijk bij griep/virussen. Dit aminozuur zit vooral in groente, zuivel, ei en avocado. Zeker vegetariërs en veganisten kunnen gemakkelijk een tekort aan dit aminozuur hebben. Lees hier meer over eiwitten en aminozuren.

9. Vitamine D

Hoewel gezonde spiegels hiervan niet echt te bereiken zij. via voeding speelt een gezond vitamine D-gehalte een belangrijke rol als lichaamseigen antibioticum/virusremmer. Ben je in de herfst/winter erg vatbaar voor virussen, dan kan het zinvol zijn om je vitamine D te laten bepalen bij je huisarts of een laboratorium. In voeding zijn vis, roomboter en ei de belangrijkste bronnen, maar dit is lang niet genoeg om je in de Hollandse winters van voldoende vitamine D te voorzien.

10. Schakel de inbraakbeveiliging op je cellen in

Hoewel er niks mis is met een goede griep op zijn tijd (goede training voor je immuunsysteem) kan te vaak griep of een ander virus een teken zijn dat je 'inbraakbeveiliging van je cellen niet optimaal functioneert. Een virus kan namelijk niets in je lichaam (omdat het een dood deeltje is) totdat het jouw celmembranen infiltreert en vervolgens je cellen 'kaapt' om zich te kopieren.