Lever ontgiftiging

In dit artikel ga ik verder in op een item uit mijn artikel 'Goedkoop was nog nooit zo duurkoop'.* Een optimale ontgiftingscapaciteit van je lever lijkt belangrijker dan ooit in ons huidige leven. Werkt je lever optimaal, dan kan hij jouw totale gezondheid, stemming en de rest van je hormoonsysteem zo optimaal mogelijk 'bedienen'. In dit artikel ga ik alleen, en ook nog eens heel kort, in op zaken die je zelf kunt beïnvloeden met voeding. De lever is zo'n complex en veelomvattend orgaan, dat voeding slechts één van de te beïnvloeden factoren is. Overigens wel een heel belangrijke. Voor iedereen is het belangrijk om iets te weten over de detoxificatie, maar zeker voor mensen die medicijnen gebruiken, overgewicht hebben of chronische klachten (veelal chronische onstekingen) hebben. In dit artikel ga ik slechts in op drie van de zeer vele taken die onze lever heeft, maar wel drie erg belangrijke functies.

De belangrijkste antioxidant-enzymen die de lever aanmaakt om je te beschermen, zijn:

• Catalase, afhankelijk van onder andere voldoende ijzer;
• Glutathion peroxidase, afhankelijk van onder andere koper, mangaan, magnesium en selenium. Maar ook van cysteïne, glycine en glutaminezuur en voldoende B-vitamines.
• SOD, afhankelijk van onder andere mangaan, zink, koper en ijzer.

Zoals je ziet, is de aanmaak van deze antioxidanten vooral afhankelijk van voldoende mineralen en sporenelementen. "  De concentratie van deze sporenelementen heeft een significante invloed op de activiteit van antioxidant enzymen en dus op de verdediging tegen oxidatieve stress. Zelfs een kleine verandering in het niveau van sporenelementen in het weefsel veroorzaakt een verstoring van hun metabolisme, wat leidt tot het optreden van vele ziekten" aldus dit onderzoek. (6) Ze zullen dus ruimschoots in je voeding voor moeten komen om de lever in staat te stellen ze te maken. Helaas zijn deze mineralen en sporenelementen vaak minimaal of te weinig aanwezig in onze voeding. Daarover schreef ik het artikel Goedkoop was nog nooit zo duurkoop. Bovendien zijn bovengenoemde stoffen bij zo veel lichaamsprocessen betrokken dat de lever niet altijd de beschikking over deze stoffen heeft, zeker niet als er bijvoorbeeld sprake is van chronische stress. Magnesium, B-vitamines en zink bijvoorbeeld worden ook grootschalig door je ‘stress-systeem’ gebruikt. En logischerwijs krijgt dat dan als eerste de benodigde stoffen; overleven is natuurlijk belangrijker dan antioxidanten aanmaken.

Tip: Veel vaker wat zeewieren, zeegroenten of algenvlokken aan je eten toevoegen, is een hele simpele en lekkere manier om veel meer mineralen en sporenelementen te eten. Zie bijvoorbeeld het recept van de zeegroente-pasta-salade in mijn boek 'Op weg naar meer energie'.

Glutathion wordt wel onze key-antioxidant genoemd. Hoe meer schadelijke stoffen er in de interne of externe omgeving aanwezig zijn, des te meer behoefte we hebben aan deze antioxidant. Glutathion moet namelijk vooral schadelijke stoffen (ook als die in onze eigen spijsvertering ontstaan) en zware metalen (die als vrije radicaal fungeren) onschadelijk maken. Ook 'repareert' het bijvoorbeeld beschadigde (geoxideerde) vetten en eiwitten. Zeker mensen die ziek zijn, medicijnen gebruiken, veel paracetamol gebruiken, veel (oxidatieve) stress hebben, immuunstoornissen hebben, niet-biologisch eten en/of in een vervuilde omgeving wonen/werken hebben een hogere behoefte aan glutathion.

Los van deze belangrijke taak als antioxidant heeft glutathion ook een belangrijke taak als ontgifter. Zie het fragment uit mijn Hormonenboek hiernaast.

De belangrijkste stoffen die door glutathion geschikt worden gemaakt voor uitscheiding zijn: paracetamol, antibiotica, zware metalen, alcohol, koffie, pesticiden, anticonceptiepil, chemokuren, uitlaatgassen, formaldehyde, verf, andere milieutoxines als PAK’s en oplosmiddelen.

• Ga zelf weer de keuken in, zodat je eten werkelijke voedingsstoffen bevat en je allerlei additieven, smaakversterkers en E-nummers die je lever moet verwerken minimaliseert.
• Zorg er altijd voor dat een deel van je voedsel onbewerkt, onverhit en vers is. Dit voor de broodnodige B-vitamines. Deze kunnen namelijk slecht tegen verhitting, zuurstof en licht.
• Kies je vetten met zorg (biologisch, ongeraffineerd, koudgeperst, de nadruk op omega 3 en 9), en zorg voor lage temperaturen (omega 3 nooit boven de 100 graden verwerken en nog liever koud).
• Kijk waar je xeno-oestrogen kunt uitbannen. Zie mijn artikel over Hormoonverstorende stoffen. Wat niet binnenkomt aan schadelijke stoffen, hoeft ook niet worden afgebroken. Pure winst!
• Zoals je in bovenstaand schema al zag hebben residuen van bestrijdingsmiddelen een remmend effect op Fase 1. Kijk of je zoveel mogelijk voor biologisch voedsel kunt kiezen:
• Over de hele linie bevat biologisch voedsel veel minder residuen van bestrijdingsmiddelen: Van de 1.940 biologische voedselmonsters bevatte gemiddeld 6,5% kwantificeerbare residuen van een of meer pesticiden. Voor conventioneel geteeld voedsel lag dit percentage op gemiddeld 44,5%. Je ontlast je lever dus flink door meer biologisch te eten. Zie schema in mijn artikel over Hormoonverstorende stoffen.
• Maak dagelijks gebruik van bittere voedingsmiddelen. Koop bittere groentes als witlof, spruitjes, rucola etc. Het liefst biologisch, omdat deze nog de werkelijke bitterstoffen bevatten. Eet ook regelmatig artisjokken, duizendblad en paardebloem blad. Bittere voedingsstoffen stimuleren de galwerking. Naast de vertering van vetten heeft gal nog een gigantisch belangrijke taak: de stoffen die door de lever geschikt zijn gemaakt om af te voeren moeten ook daadwerkelijk richting toilet afgevoerd worden. En daar is voldoende gal voor nodig. Klik hier voor het artikel over gal.
• Verwerk dagelijks kruiden en specerijen in je eten. Het liefst een deel zo uit de natuur of in elk geval onbespoten. Maak je eigen kruidentuintje in je vensterbank, op je balkon of in je tuin zodat je elke dag de beschikking hebt over de beschermende stoffen uit de natuur.
• Besef dat een gezonde darm een van de belangrijkste voorwaarden is voor een gezonde leverwerking. Een darm die veel schadelijke stoffen produceert (of niet afbreekt), is een grote plaaggeest voor je lever.
• Zoek makkelijke, simpele oplossingen, zoals deze witlofsalade. Of zoals deze groene spread. Chlorofyl weet schadelijke stoffen in je darm te binden zodat ze afgevoerd worden richting toilet en zo je lever kunnen ontlasten.
• Zie de andere tips in mijn artikel Goedkoop was nog nooit zo duurkoop en in mijn boeken.