De bodem natuurwetten

In mijn prachtige boeken uit de jaren ’70 worden vijftien bodem-natuurwetten genoemd. Ik pik er een aantal uit die de analogie met onze darmen duidelijk maken. Elke wet eindigt met de conclusie dat de aanpak ‘onnatuurlijk en niet ecologisch is.’ Niet-ecologisch is volgens de auteur dat de ‘kennis van het leven niet juist wordt toegepast.’

1. De natuur bemest de grond met plantaardig en dierlijk afval

‘Scheikundige mest’ (zoals in mijn boeken niet-natuurlijke meststoffen genoem worden) is onnatuurlijk en niet ecologisch. Grote nadelen van niet-natuurlijke meststoffen voor zowel de grond als voor de mens zijn volgens dit boek:

• Chemische messtoffen bevatten meestal veel fosfor, stikstof en kalium in relatie tot alle andere mineralen en sporenelementen die een plant nodig heeft. Dit leidt ook tot een onbalans in onze voeding. En daarmee tot een onbalans in de celstofwisseling van de planten, dieren en mensen. Stel je alleen al de grote gevolgen van een verstoorde natrium-kaliumpomp op onze celmembranen voor!
• De eiwitkwaliteit van ons voedsel daalt.
• Te veel stikstof zorgt voor vermindering van o.a. vitamine B1. De vitamine die zo belangrijk is voor onze energie, onze gemoedstoestand en ons brein. Een ernstig tekort kan zelfs ziekten doen ontstaan.
• Groenten met te veel stikstof krijgen een te scherpe smaak.
• De plant neemt te veel kalium op waardoor er een disbalans ontstaat met andere mineralen.
• De omzetting van organisch materiaal naar humus stagneert/vertraagt. Onder andere omdat de zogenaamde ‘humificerende bacteriën’ worden overruled door de zogenaamde ‘nutrificerende bacteriën’ (die goed gedijen op de overmaat aan stikstof en zwavel in veel bodemmeststoffen)
• De verwering van gesteente in de bodem vertraagt, zodat er minder opneembare mineralen en sporenelementen in de bodem en dus in ons voedsel komen.

Vertaal je het voorlaatste nadeel naar de menselijke darm dan is daar vaak eenzelfde situatie: de gezondheid bevorderende bacteriën die vezels verteren en omzetten worden door de Westerse voedingsgewoonten vaak overruled door minder vriendelijke bacteriën. Vergelijkbaar met de humificerende in de bodem. Zogenaamde opportunistische bacteriën, die niet jouw gezondheid bewaken vieren hun eigen ‘feestje’ in jouw darmen. Helaas met wel heel wat consequenties voor jouw gezondheid. Ze dragen bij aan de kans op overgewicht, laaggradige ontstekingen, darmziekten, galblaasklachten etc. Lees verder in mijn artikelen Goed Gastheer zijn.

Minder mineralen, vitamines en andere nutriënten in ons eten zorgen ervoor dat zo’n 50% van de Nederlanders tekorten heeft aan allerlei voedingsstoffen. (xx) Dit is overigens niet alleen aan de bodem te wijten maar ook aan het feit dat ruim 70% van ons voedsel geraffineerd en/of ultra bewerkt is. (xx)

Mensen met tekorten aan nutriënten, zeker in hun jonge jaren, hebben bovendien een grotere kans op een overmaat aan opportunische (pathogene) darmbacteriën.(xx)

2. De natuur bemest grond, geen planten.

Het toedienen van snel opneembare meststoffen aan planten (dus rechtsreeks en niet via de bodem) is onnatuurlijk en niet ecologisch. In een gezonde bodem ‘bevrijden’ bodemorganismen het plantenvoedsel uit het organische plantenafval. Zo wordt het voedsel opneembaar voor planten. Het plantenafval zorgt ervoor dat het bodemleven in stand blijft. En het bodemleven zorgt weer voor nieuw plantenleven. Zo heeft de kringloop zichzelf altijd in stand gehouden, tot we overschakelden op chemische meststoffen.

In onze darmen werkt het hetzelfde: wij eten idealiter plantaardig voedsel met vezel, veel vezels. Veel van deze vezels kunnen wij niet makkelijk verteren/opnemen en die worden omgezet door onze darmbacteriën. In ruil dat wij ze als goed gastheer ‘kost en inwoning’ geven in onze darmen maken de bacteriën uit deze vezels hun eigen voedsel: wat ze deels gebruiken om zelf te overleven. Daarbij maken ze belangrijke stoffen voor onze gezondheid, zoals B-vitamines, boterzuur etc. Helaas is ook de mens door onze manier van eten, overgeschakeld op veel ‘chemische’ stoffen zodat ook onze kringloop verstoord geraakt is.

3. De natuur vermengt organisch materiaal niet met de grond.

Het mengen van grond en organisch materiaal (inwerken in de grond) kan dan wel heel praktisch zijn, maar is onnatuurlijk en niet-ecologisch.

Wat we met de bodem doen, doen we feitelijk ook met onze moderne voedsel bereidingstechnieken. Het voedsel wordt niet langer ‘voorverteerd’ door langzame kooktechnieken, lange rijstijden van granen en peulvruchten of de fermentatie van ‘zware’ eiwitten zoals ze voorkomen in soja en melk. Eigenlijk zou je kunnen zeggen dat we onze darmen ‘opzadelen’ met voedingsstoffen die niet voorverteerd zijn en daardoor vaak moeilijk of niet goed kunnen worden afgebroken. Daarom zou de terugkeer van gefermenteerd voedsel op ons bord een heilzame gewoonte kunnen zijn

4. Planten in de natuur worden aanhoudend gevoed.

Niet in een overvloed en ook niet opeens verstoken van voedingsstoffen. "Voed de bodem als een levend wezen met kleine hoeveelheden tegelijk", zeggen oude bodem-natuurwetten. Toch is de manier waarop we in de landbouw meestal met voedingsstoffen omgaan: grote ‘shots’ aan meststoffen in een keer en daarna maanden niets meer. Dat is niet natuurlijk en niet-ecologisch.

Stel je voor dat je vandaag een bord vol eten krijgt waar je het een half jaar mee moet doen. Nog veel meer voedsel dan op de foto hieronder. Daarna krijg je een half jaar lang niks meer. Iedereen kan waarschijnlijk wel bedenken dat onze spijsvertering dit niet kan 'behappen'. Ook onze darmbacteriën kunnen dit niet aan: ze kunnen noch tegen overvoeding maar ook zeker niet tegen ondervoeding. Logischerwijs laat je daarom heel veel van het eten staan of je gooit het weg. De menselijke spijsvertering is ook gebaat bij een gestage aanvoer van diverse voedingsstoffen. Zoniet, dan ontstaat er gemakkelijk een disbalans in onze darmen.

5. In de natuur zijn de meest vruchtbare bodems altijd bedekt.

Van onbedekte bodems kunnen we wel vruchtbaarheid verwachten, maar dit is niet-ecologisch.

Het klinkt misschien vreemd, maar ook onze darmen hebben een soort ‘bedekking’. Het is ons ‘darmslijmvlies’ dat een scala aan functies heeft. Helaas zijn er veel redenen in ons huidige leven waardoor menig darmslijmvlies niet meer optimaal functioneert en ons niet meer voldoende kan beschermen tegen ziekteverwekkers en ook voedingsstoffen niet meer adequaat op kan nemen etc. Lees verder in de 3 artikelen die ik schreef over een 'leaky gut': 

• "Een optimaal werkend immuunsysteem, je beste vriend"
• Hooikoorts  
• Disbalans in je darmen

6. In de natuur worden verschillende micro-organismen in de verschillende bodemlagen niet door elkaar gewerkt.

Diepe grondbewerkingen als ploegen zijn dus niet natuurlijk en niet-ecologisch.

Stel je eens voor dat jouw dikke darmbacteriën worden vermengd met je dunne darmbacteriën. Dat de overvloed aan dikke darmbacteriën verhuist naar je dunne darm. Dat is trouwens niet hypothetisch: mensen met SIBO (Small Intestinal Bacterial Overgrowth) dat vaak voorkomt bij mensen met een prikkelbare darm, weten alles van de klachten die het geeft als dikke darmbacteriën verhuizen (migreren) naar een gebied waar ze niet thuishoren. In dit geval naar de dunne darm, wat klachten kan geven als opgeblazenheid, krampen, reflux, voedselovergevoeligheden, gebrek aan energie etc.

7.De natuur kent geen monoculturen.

En kan er ook niet mee uit de voeten, omdat biodiversiteit de veerkracht bepaalt. Eén gewas op één stuk grond is daarmee niet natuurlijk en niet-ecologisch.

Monoculturen putten de grond uit. Maar ook onze gezondheid, want deze monoculturen komen immers uiteindelijk ook als monoculturen op ons bord. Als er iets is waar onze gezondheid bij gediend is, is het bij het omgekeerde: diversiteit. Diversiteit is de absolute voorwaarde voor veerkracht. Gezondheid wordt vooral bepaald door onze veerkracht, ook van ons eten.

8. De natuur kent veel verbanden tussen allerlei ecosystemen.

Spuiten met bijvoorbeeld chemische middelen betekent dat we verbanden doorsnijden en ecosystemen ondermijnen.

Omdat wij simpelweg een radertje zijn in het grote ecosysteem van de aarde, raakt dit ook onze gezondheid. Onze darmen en lever bijvoorbeeld spelen een cruciale rol in de ontgifting van chemisch stoffen uit het milieu en in ons voedsel. Dit heeft vergaande consequenties voor onder andere ons hormonale systeem. Zie mijn artikel over Hormoonverstorende stoffen.

9. De natuur heeft haar eigen opruimdienst voor zwakke planten

Veel zwakke planten betekent veel opruimers en dus te weinig veerkracht. Een van de oplossingen voor minder zwakke planten is minder stikstof, meer kiezel(silicium) en meer humus.

Eigenlijk kun je bovenstaande een op een vertalen naar de mens en zijn darmgezondheid: het gros van de mensen eet te veel dierlijk eiwit (stikstof) en veel te weinig vezels (humus). Silicium bepaalt niet alleen de veerkracht van planten in de bodem. Maar ook die van mensen: het is eigenlijk het moedermineraal van alle mineralen en sporenelementen. Zonder silicium kan geen enkel mineraal of sporenelement effectief worden opgenomen. Zie mijn artikel “De bodems onder je gezondheid.” en “Voeg leven aan je etensbord en aan je jaren toe”. Silicium terugbrengen in de plantenteelt is silicium terugbrengen op ons etensbord. Zie ook mijn artikelen over silicium in het kader van osteoporose en silicium voor een gezonde maag & maagzuurproductie.